شاید تا حالا به این موضوع دقت نکرده باشید، اما امروزه صنعتی وجود ندارد که به فکر بالا بردن کیفیت، مقاومت و بهره وری مصالح خود نباشد. بدین ترتیب متخصصان صنایع مختلف از جمله فولادسازی، همواره روش های مختلفی را با هدف مستحکم نمودن هر چه بیشتر تولیدات خود ابداع نموده اند.
عملیات های حرارتی، بهترین راهکارهای افزایش بهره وری قطعات فولادی هستند که خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و متالوژیکی آن ها را برای موارد استفاده خود، متحول و دارای آمادگی بیشتر می نمایند.
از بین این روش ها، کوئنچ و تمپر کردن در صنعت فولادسازی بسیار محبوب گشته اند. البته در حال حاضر روش های بالا بردن فاکتورهای کیفیت و مقاومت فولاد به همین دو مورد ختم نمی گردد و این را مدیون تلاش های متخصصان در این زمینه در طی سالیان اخیر هستیم.
با این حال در ادامه این مطلب، قصد داریم تا شما را با عملیات های کوئنچ و تمپر کردن فولاد به طور کامل آشنا نموده و سپس به بررسی مراحل انجام هر کدام به طور جداگانه بپردازیم.
قابل توجه شما کاربران گرامی، مقالات بسیار ارزنده ای در سایت آهن هایپر در زمینه فولاد تهیه شده اند که می توانید در صورت نیاز از هر یک بازدید جداگانه به عمل آورید.
کوئنچ فولاد چیست؟
هنگامی که فولاد در کوره به دمایی بالاتر از دمای بحران خود برسد، مرزی بین تبدیل آن به سخت ترین تا انعطاف پذیر ترین قطعه به وجود خواهد آمد که عملکرد فرد در آن لحظه، به یکی از این موارد منجر خواهد شد.
بگذارید برایتان ساده تر بیان کنیم؛ در کوئنچ کردن فولاد، بایستی پیش از آن که قطعه فولادی به آرامی سرد شود و فریت و پرلیت که ساختار نرم و انعطاف پذیری دارند تبدیل گردد، بایستی با آّب خالص، آب نمک، هوا و یا روغن به سرعت سرد شوند. بدین ترتیب فولاد ما دیگر هیچ گونه نرمی و انعطافی را در ساختار خود نخواهد داشت.
به لحاظ مراحل دمایی نیز، هنگامی که فولاد به فرای دمای بحران رسیده است، در مرحله یوتکتوئید به سر می برد و در صورت قرار دادن آن در شرایط مناسب، تمایل دارد هر چه زودتر وارد مرحله مارتنزیت شود و سرد گردد. با اضافه نمودن عناصری همچون منگنز و نیکل نیز می توان این پروسه را سرعت بخشید.
مراحل کوئنچ کردن فولاد
- در نخستین مرحله از کوئنچ کردن فولاد، بایستی آن را در کوره مخصوص تا دمای 815 الی 900 درجه سانتی گراد گرم نمود. توجه داشته باشید که تمامی نقاط قطعه فولادی در این مرحله بایستی به صورت یکسان گرم شود، در غیر این صورت قطعه ما یکدست و همگون نخواهد بود.
- مرحله بعدی، ایجاد شرایطی جهت ورود سریع فولاد کوئنچ شده به فاز مارتنزیتی است. این کار با غوطه وری فولاد در سیالاتی خاص همچون آب و نمک انجام می شود.
اهمیت انتخاب درست این سیالات نبایستی نادیده گرفته شود. سیالی مانند آب ممکن است به نوبه خود بهترین عامل سردسازی فولاد محسوب گردد، اما ترک های ریزی که بر روی قطعه ایجاد می نماید، تمامی تلاش های در جهت مقاوم سازی فولاد را به فنا خواهد داد.
لذا به منظور ایجاد لایه ای رسوبی و محافظ بر روی فولاد، به طور معمول از روغن مخصوص استفاده می شود. البته این نکته را فراموش نکنید که هر فولادی بر حسب میزان آلیاژ درون آن، سیال مناسب خود را جهت سرد شدن می طلبد.
جالب است بدانید که اگر مقدار آلیاژ فولاد به میزان بالا تشخیص داده شود، بهترین سیال خنک کننده برای آن، هوای آزاد به حساب خواهد آمد.
تمپر فولاد چیست؟
یکی از معایب روش کوئنچ، خرد و شکننده نمودن احتمالی فولاد است، لذا عملیاتی تحت عنوان تمپر با پروسه ای تقریباً مشابه اما دارای جزئیات منحصر به فرد خود، به عنوان مکمل روش اول کاربرد دارد. در واقع هدف از تمپر کردن فولاد، رفع نواقصی است که در طول کوئنچ کردن در آن به وجود آمده اند.
مشابه با روش کوئنچ کردن فولاد، در عملیات تمپر نیز قطعات فولادی را تا جایی گرما می دهند که خواص شیمیایی و فیزیکی آن ها تغییر کنند.
یکی از موانع استفاده از روش تمپر، در فولادهای با میزان کربن پایین یا متوسط است؛ چرا که در این عملیات در اصل بخشی از کربن فولاد نیز بایستی گرفته شود. بنابراین آلیاژهای پرکربن، بهترین فولادها برای تمپر به حساب می آیند.
مراحل تمپرکردن فولاد
- گرم نمودن فولاد تا دمای مورد نظر: کوره هایی که برای بالا بردن دمای فولاد تا حدود 700 درجه سانتی گراد در این مرحله استفاده می شوند، به طور معمول از نوع گازی یا مقاومت الکتریکی هستند تا از اکسیداسیون سطح فولاد جلوگیری شود.
- نگهداری فولاد در شرایط ثابت دمایی تا مدت زمانی معین
- آهسته خنک کردن فولاد: در این مرحله، مقداری از کربن آلیاژ فولاد از آن خارج خواهد شد. مزیت این اتفاق، این است که در عین کم شدن استحکام فولاد به میزان جزئی، تردی و شکنندگی آن نیز کاهش خواهد یافت و در عوض انعطاف پذیری در ساختار آن به وجود خواهد آمد.
مرکز مرغوب ترین قطعات فولادی در کشور
مهندسین و فعالین ساخت و ساز در کشور، امروزه به خوبی با نام آهن هایپر و خدمات ارزنده آن آشنایی دارند. تجربه افرادی که تنها یک بار از این فروشگاه اقدام به تهیه آهن آلات و قطعات فولادی مورد نیاز خود نموده اند، آنان را به طیف مشتریان ثابت این مجموعه اضافه کرده است.
اگر شما نیز نسبت به سودجویی و عدم کیفیت مصالح صنعتی و ساختمانی خیلی از فروشگاه ها به آگاهی رسیده اید، بهتر است این بار با اطمینان به سراغ مرکز آهن هایپر که سال هاست مرغوب ترین فولادهای خود را به طور مستقیم از برترین کارخانه جات کشور به طور مستقیم عرضه مس نماید، بیایید.
ما با ارائه خدمات ارزنده ای همچون وب سایتی کاملاً به روز دارای قابلیت بررسی موجودی، قیمت و مشخصات فنی محصولات، ثبت سفارش از طریق آن و همچنین برخوردار از مقالات بسیار مفید در زمینه آهن آلات، همواره سعی در آگاه سازی مخاطبین در جهت خریدی درست و در پی آن کسب رضایت آنان داشته ایم.
برای مشاوره رایگان با کارشناسان خبره ما در آهن هایپر و راهنمایی برای خرید با مناسب ترین قیمت با شماره زیر تماس بگیرید
۰۲۱-۷۲۰۲۵
مقالات مرتبط:
