اجرای کنسول در ساختمان یک روش نوآورانه در طراحی و ساخت پروژه‌های معماری است که سبب ایجاد جذابیت بصری و منحصربه فرد در سازه مورد نظر میشود. در سال‌های اخیر، استفاده از کنسول‌ها به عنوان نوعی برآمدگی یا پیش‌آمدگی در سازه که توسط تیرهایی به بدنه ساختمان متصل می‌شوند، بسیار رایج شده است. در این مقاله قصد داریم اطلاعات کاملی در رابطه با کنسول ساختمان در اختیار شما قرار دهیم. پس اگر به دنبال کسب اطلاعات بیشتری در این زمینه هستید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
کنسول در ساختمان چیست؟
کنسول که در ضوابط ساختمان‌سازی به عنوان «طره» یا «تیر سرکش» نیز شناخته میشود، عضوی از زیربنای ساختمان است که یک سر آن به بدنه سازه متصل است و از این طریق مورد حمایت سازه اصلی قرار می‌گیرد. همچنین یک سر دیگر آن بدون هیچ اتصالی، با فاصله بیشتری از سازه اصلی قرار دارد تا زیبای بصری در طراحی ساختمان ایجاد کند.
در واقع این برآمدگی از بدنه سازه فلزی یا بتنی، بدون کمک گرفتن از ستون را کنسول می‌گویند. هنگام طراحی بنای ساختمان، کنسول از طبقه بالای همکف که مشرف به گذر قرار دارند، قابلیت اجرا دارند. البته طول مجاز برای احداث پیش‌آمدگی ساختمان بستگی به عرض گذر دارد.
چگونگی اجرای کنسول در ساختمانها با سازه فلزی و بتنی
سیستم کنسولی از جمله سازههایی است که توسط چند ستون با تکیه‌گاه گیردار ساخته میشود. البته اجرای کنسول در ساختمان نیاز به رعایت ضوابط خاصی در مشرف به گذر است که در بخش بعدی بیشتر توضیح خواهیم داد. به طور کلی اتصال کنسول به بدنه و سازه اصلی با توجه به نوع سازه به دو روش زیر انجام میشود.
- کنسول در سازههای فلزی یا فولادی: در این نوع سازه‌ها می‌توان برای اجرای کنسول از پلیت فولادی یا لچکی استفاده کرد. به طوری که ستون و شاسی کنسول را به سازه اصلی و بدنه ساختمان متصل کرد.
- کنسول در سازههای بتنی: در این روش اجرای کنسول از رولبوت و پلیت فولادی استفاده میشود. به طوری که در ابتدا با استفاده از بولت و کاشت میلگرد، پلیت فولادی را درون بدنه بتنی قرار می‌دهند و در ادامه نیز ستون و تیرهای فولادی کنسول را به آن متصل می‌کنند.
روش‌های اتصال کنسول به بدنه سازه اصلی
اتصال کنسول به بدنه سازههای بتنی و فلزی به روش‌های زیر انجام میشود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
اجرای تیر کنسول با دستک قطری
یکی از روش‌های مرسوم برای ایجاد پایداری در تیر کنسول استفاده از دستک قطری است. اجرای این روش طبق ضوابط معماری و شهرسازی در صورت وجود فضای باز با محدودیت‌هایی همراه است.
اجرای کنسول در ساختمان با اتصال گیردار
در این روش تیر به صورت گیردار به ستون متصل میشود و امکان ایجاد لنگر زیادی در تکیه‌گاه گیردار وجود دارد. در واقع هر چه تیر در انتهای آزاد بارگذاری شود، میزان لنگر ایجاد شده در قسمت گیردار افزایش پیدا می‌کند. روش اتصال گیردار از نظر معماری برای مواقعی که پیش‌آمدگی از طرفین باز باشد، بدون محدودیت اجرا میشود. اجرای کنسول در ساختمان به روش اتصال گیردار به دلیل حجم زیاد جوشکاری و حساسیت جوش‌ها چندان مرسوم نیست و ممکن است در برابر زلزله، پایداری خود را از دست بدهد.
اجرای تیر کنسول با دستک k
اجرای این روش با استفاده از دستک K به منظور ایجاد پایداری بیشتر در تیر کنسول، با اتصال مفصلی به ستون انجام میشود. اجرای تیر کنسول با دستک به دلیل استفاده از پروفیل کمتری بسیار مقرون به صرفه است.
اجرای تیر کنسول با دستک زانویی
در این روش، در راستای پایدار کردن تیر کنسول از دستک‌هایی با زاویه 45 درجه استفاده میشود. با استفاده از دستک زانویی می‌توان تیر کنسول را با طول بیشتر نسبت به اجرای تیر با اتصال گیردار اجرا کرد.
اجرای تیر کنسول با اتصال خورجینی
در این شیوه، تیر اصلی یا به عبارتی شاه تیر به صورت اتصال خورجینی از دو طرف ستون عبور می‌کند تا پیش‌آمدگی در سازه به وجود آید. شاه تیر در محل اتصال به ستون توسط دو نبشی در قسمت‌های بالا و پایین مهار میشود.
ضوابط اجرای کنسول در ساختمان
از نظر ضوابط شهرسازی و اصول طراحی و معماری، اجرای کنسول در ساختمان با محدودیت‌هایی همراه است. این ضوابط منوط بر وجود حداقل عرض گذر و حداکثر عمق کنسول در هر ساختمان خواهد بود.
از دیگر ضوابط اجرای کنسول سمت گذر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اجرای کنسول در شرایطی که عرض گذر کمتر از 12 متر باشد، خلاف ضوابط شهرسازی است.
- در صورتی که عرض گذر از 20 متر کمتر و از 12 متر بیشتر باشد، حداکثر عمق اجرای کنسول 80 سانتی‌متر است.
- در صورتی که عرض گذر بیش از 20 متر باشد، حداکثر عمق کنسول باید ۱۲۰ سانتی‌متر اجرا شود.
- حداقل ارتفاع کنسول از سطح تراز گذر لازم است 3.5 متر باشد.
بر این اساس اجرای هر گونه پيش‌آمدگی در ساختمان با ارتفاع کمتر از 3.5 متر از کف در معابر عمومی و خيابان‌هایی با عرض کمتر از 12 متر، به منظور تامين ديد مناسب، ایجاد جلوه بصری و جلوگیری از کاهش فضاهای باز شهری، خلاف ضوابط شهرسازی بوده و ممنوع است. از طرفی دیگر اجرای کنسول در سازه ساختمان‌هایی که در کنار بزرگراه قرار دارند، طبق قانون مجاز نیست.
کلام آخر
در این مقاله بخشی از ضوابط، مقررات و روش‌های مختلف اجرای کنسول در ساختمان را بررسی کردیم. از آنجایی که کنسول‌ها یا پیش‌آمدگی‌ها، بخشی از سازههای مدرن را تشکیل می‌دهند و باعث زیباسازی نمای ساختمان می‌شوند باید طبق قوانین شهرسازی اجرا شوند تا مشمول جریمه و تخریب نشوند. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد و نظرات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.
برای مشاوره رایگان با کارشناسان خبره ما در آهن هایپر و راهنمایی برای خرید با مناسب ترین قیمت با شماره زیر تماس بگیرید
۰۲۱-۷۲۰۲۵
