در این مقاله، به توضیح نحوه اجرای موتورخانه ساختمان، نکات مهم در این رابطه و نحوه نگهداری و تعمیر آن، پرداخته خواهد شد. موتورخانه یکی از اجزای حیاتی یک ساختمان است که برای تأمین نیروی مورد نیاز برای سیستمهای مختلف ساختمان، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم شامل پمپهای آب، فنها، کمپرسورها و دیگر تجهیزات است که برای تهویه، گرمایش، سرمایش و تأمین آب در ساختمان استفاده میشوند.
نحوه اجرای درست و مناسب موتورخانه ساختمان باتوجه به نیازهای مصرفی ساختمان و همچنین تکنولوژی‌های مدرن، بسیار حائز اهمیت است. همچنین، انجام این فرآیند با استفاده از تیم‌های مجرب و متخصص و با استفاده از تجهیزات پیشرفته، می‌تواند به بهبود کارایی و کاهش هزینه‌های اجرایی و نگهداری موتورخانه ساختمان کمک کند.
موتورخانه چیست؟
موتورخانه که به عنوان یک سیستم مهم در ساختمان محسوب میشود، معمولای روی پشت بام یا در زیرزمین تعبیه میشود. این مکان که اغلب به شکل یک اتاق طراحی و ساخته میشود، دربرگیرنده تجهیزات و تاسیسات الکتریکی و مکانیکی از جمله پمپ های آب، سیستم کنترل آب و کنترل هوای داخل ساختمان و… است.
ابعاد این فضا به ابعاد ساختمان شما بستگی دارد؛ بنابراین ممکن است در یک ساختمان کوچک، یک اتاقک برای موتورخانه کافی باشد، اما در ساختمانهای بزرگتر، قطعا ابعاد موتورخانه نیز بزرگتر خواهد بود.
اساسی ترین اجزای موتورخانه ساختمان
موتورخانه یک سیستم پیچیده است که همانند سایر بخشهای ساختمان، دارای اجزای متفاوت و زیادی است که در ادامه به بررسی برخی از آنها خواهیم پرداخت.
1- تجهیزاتی مانند بویلرها یا دیگ آب
این تجهیزات برای تامین آب سرد و گرم استفاده میشوند. دستگاههای سردکننده آب که به عنوان چیلر شناخته میشوند نیز قسمتی دیگر از موتورخانه هستند.
2- تجهیزات مرتبط با آب گرم بهداشتی
مخزنهای کویلدار یا دوجداره، بخش دیگری از موتورخانه هستند که برای تهیه آب گرم بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرند.
3- تجهیزات جانبی
تجهیزات جانبی مانند تأمین برق پشتیبان، سیستمهای خنککننده و سایر تجهیزات جانبی نیز در موتورخانه ساختمان استفاده میشوند تا از عملکرد بهینه و پایدار سیستم اطمینان حاصل شود.
4- تجهیزات انتقالدهنده آب سرد و گرم در ساختمان
این تجهیزات که شامل پمپهای آب هستند، معمولا با قدرت و ظرفیت متنوعی، طراحی و ساخته میشوند تا بتوانند به نیازهای مختلف ساختمان پاسخ دهند.
5- دستگاههای مرتبط با توزیع هوا
این دستگاهها شامل فنها هستند که برای تهویه هوا در ساختمان استفاده میشوند و هوای تازه آن را تأمین می‌کنند. تعبیه این فنها بخش مهمی در اجرای موتورخانه ساختمان است و معمولا در بخش‌هایی از ساختمان قرار میگیرند که نیاز به تهویه هوای بیشتری دارند.
6- سیستم هوشمند موتورخانه
یک سیستم نوین و پیشرفته است که به کمک فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، امکان کنترل و مدیریت بهتر موتورخانه ساختمان را فراهم می‌کند. این سیستم شامل تجهیزات الکترونیکی، نرم‌افزارهای مربوطه و سنسورهای مختلفی است که با همکاری با یکدیگر، به کنترل و مدیریت نیروی مورد نیاز برای سیستمهای مختلف ساختمان می‌پردازند.
یکی از مزایای سیستم هوشمند موتورخانه ساختمان، افزایش کارایی و کاهش هزینه‌هاست. با کنترل بهبودیافته نیروی مصرفی و مدیریت مصرف انرژی، می‌توان هزینه‌های اجرایی و نگهداری را کاهش داد و کارایی موتورخانه را افزایش داد.
در کل، موتورخانه شامل تجهیزات مختلفی است که با همکاری و هماهنگی با یکدیگر، وظیفه تامین نیروی موردنیاز برای سیستمهای مختلف ساختمان را بر عهده دارند. عواملی همچون طراحی مناسب، نصب و نگهداری صحیح، بازرسی منظم و تعویض قطعات سالم و جایگزینی قطعات دچار خرابی، می‌توانند به بهبود کارایی و عمر مفید تمامی اجزا و به طور کلی موتورخانه، کمک کنند.
محل قرارگیری موتورخانه ساختمان
محل قرارگیری موتورخانه ساختمان باید به گونه‌ای باشد که امکان دسترسی به آن برای نگهداری، تعمیر و تعویض تجهیزات را فراهم کند و در عین حال از نظر ایمنی و بهداشتی هم مطابق با استانداردها باشد. برای تعیین محل مناسب موتورخانه ساختمان، باید به عوامل زیر توجه کرد:
- فضای مورد نیاز: موتورخانه ساختمان باید دارای فضای کافی برای جایگذاری تجهیزات و تأمین هوا و تهویه باشد. همچنین، برای دسترسی به تجهیزات باید فضای کافی برای انجام کارهای نگهداری و تعمیرات فراهم شود که یکی از مهمترین قسمتهای اجرای موتورخانه ساختمان است.
- فاصله از ساختمان: موتورخانه باید به گونه‌ای تعبیه شود که به ساختمان زیان نرساند و در عین حال، امکان دسترسی به آن فراهم باشد. برای ایمنی، فاصله ایمنی لازم بین موتورخانه و ساختمان باید رعایت شود.
- دسترسی به انرژی: برای تأمین انرژی برای موتورخانه، باید اطمینان حاصل شود که منبع انرژی به طور مداوم در دسترس است و هزینه‌های مصرفی برای انرژی منطقی است.
- ایمنی و بهداشت: موتورخانه باید در محلی قرار داده شود که از نظر ایمنی و بهداشتی بهینه باشد. برای مثال، باید از شرایط خطرناکی همچون حرارت و انفجارات جلوگیری شود و همچنین جریان هوای مناسب برای تهویه فراهم شود.
- قابلیت دسترسی: برای نگهداری و تعمیرات، موتورخانه باید به طور آسان قابل دسترس باشد و دسترسی به تجهیزات، کنترل‌ها و داده‌های مربوط به آن باید به راحتی امکان‌پذیر باشد.
تعیین محل مناسب برای موتورخانه ساختمان، باید با توجه به عوامل فوق و استانداردهای مربوطه انجام شود. با توجه به نیازهای مختلف، ممکن است در برخی موارد لازم باشد تا موتورخانه در طبقات مختلف ساختمان قرار گیرد یا برای ایجاد دسترسی آسان‌تر، راهروهای وسیع‌تری به طور خاص برای موتورخانه طراحی شود.
نکات مهم اجرای موتورخانه ساختمان
اجرا و نصب موتورخانه ساختمان، به عنوان یکی از مهمترین اقدامات در فرآیند ساخت و نگهداری ساختمان، باید با رعایت تمامی استانداردها و نکات اجرایی مربوطه انجام شود. در ادامه به برخی از این نکات اجرایی اشاره می‌کنیم.
– مساحت موتورخانه
مساحت موتورخانه با توجه به نظر کارشناسان، باید حدودا بین 4 تا 8 درصد زیربنای کل باشد.
– سطح نویز مجاز برای موتورخانه
سطح نویز مجاز برای اجرای موتورخانه ساختمان، به شدت وابسته به جایگاه موتورخانه و نزدیکی آن به مناطق مسکونی، قوانین محلی و ملی، و همچنین نوع فعالیت موتورخانه است. همچنین، در برخی کشورها، محدودیت‌هایی برای سطح نویز مجاز در محیط کار وجود دارد. لازم به ذکر است که محدودیت‌های سطح نویز مجاز برای موتورخانه‌ها به دلیل تأثیرات آنها بر روی سلامت و رفاه جامعه، بسیار مهم است.
– اجرای موتورخانه ساختمان در تراز منفی یا بیرون از ساختمان
اجرای موتورخانه در تراز منفی به معنی نصب آن در زیر سطح زمین یا زیر ساختمان است. این روش نصب، علاوه بر کاهش نویز و آلودگی هوا، به دلیل کاهش نیاز به فضای سطح زمین، فضای بیشتری را برای سایر اهداف ایجاد می‌کند. در این روش، برای تهویه هوا و دفع گازهای خروجی موتور، سیستم ایجاد تهویه مناسبی نیز باید در نظر گرفته شود.
در مقابل، اجرای موتورخانه بیرون از ساختمان به معنی نصب آن در فضای باز خارج از ساختمان است. این روش نصب، علاوه بر کاهش هزینه‌های تهویه مکان، امکان دسترسی سریعتر و راحت‌تر به موتورخانه را نیز فراهم می‌کند. با این حال، نصب موتورخانه بیرون از ساختمان باعث افزایش نویز و آلودگی هوا در نزدیکی محل نصب میشود.
به طور کلی، انتخاب روش نصب مناسب برای موتورخانه به عوامل مختلفی از جمله مکان نصب، نیازهای پروژه، محیط زیست و قوانین محلی بستگی دارد.
– ملاحظات خروج آلایندهها از موتورخانه
خروج آلایندهها از موتورخانه، به علت احتراق سوخت و تولید گازهای خروجی رخ میدهد. مسیر خروج این آلایندهها در مراحل اجرای موتورخانه ساختمان، باید به درستی در نظر گرفته شوند تا از ورود آنها به داخل ساختمان جلوگیری شود. به این منظور، تعبیه یک یا چند دودکش در مجاورت بویلرها، سبب انتقال مستقیم آلایندهها به هوای آزاد میشوند.
دودکش موتورخانه از مرتفعترین سطح ساختمان، باید بین 2 تا 6 متر بالاتر باشد؛ دلیل آن، عدم ورود مجدد دود به داخل و یا آسیب به نمای ساختمان است. همچنین علاوهبر ارتفاع دودکش، قطر آن نیز مهم است و باید متناسب با محاسبات فنی باشد.
قوانین مرتبط با اجرای موتورخانه ساختمان
قوانین مرتبط با موتورخانه ساختمان متناسب با موقعیت و منطقه شما متفاوت خواهد بود، اما رایجترین این قوانین به شرح زیر است:
– باز شدن دربهای موتورخانه به سمت بیرون، بسته شدن به صورت خودکار و مقاوم بودن در برابر احتراق
– محصوریت کامل موتورخانه
– پوشاندن موتورخانه در زیرطمین با کاورهای ضد احتراق
– قرارگیری چیلر و بویلرها روی کف بتنی، بلوک بتنی یا آجر
– عایقبندی لولهکشی
– تعبیه یک سوئیچ وضعیت اضطراری در موتورخانه
جمع بندی موارد مربوط به اجرای موتورخانه ساختمان
برای ساخت و اجرای موتورخانه قبل از انجام هرگونه اقدامی، بایستی با کارشناسان و افراد متخصص در این حوزه مشورت کنید. همچنین، لازم است که نکات و قوانین مطرح شده را در دستور کار خود قرار دهید. با رعایت تمامی این موارد، موتورخانه در ساختمان به طور مناسب اجرا میشود و امکان نصب، تعمیر و نگهداری آسان تجهیزات در آن فراهم میشود.
برای مشاوره رایگان با کارشناسان خبره ما در آهن هایپر و راهنمایی برای خرید با مناسب ترین قیمت با شماره زیر تماس بگیرید
۰۲۱-۷۲۰۲۵
