فلزات دارای آلیاژهای متفاوتی هستند که هر کدام با توجه به ویژگی های خاص خود در موارد متعددی کاربرد دارند. در این مبحث قصد داریم به بررسی آلیاژ حافظه دار چیست؟ بپردازیم. جهت کسب اطلاعات درباره این آلیاژ بهتر است این مطلب را از دست ندهید.
معرفی آلیاژ حافظه دار
آلیاژ حافظه دار یک آلیاژ است که اگر حرارت ببیند؛ دارای قابلیت تغییر شکل و بازگشت به حالت اولیه خود را است. در واقع این فلزات فوق الاستیسیته بوده و اگر کشیده یا خم شوند با حذف نیروی وارد شده دوباره به شکل اولیه خود تغییر می کنند. این فلز اثری شبه الاستیک داشته که مربوط به مکانیسم عملکردی آن ها است. این فلز دو ساختار مارتنزیت و آستنیت دارد؛ که دمای پایین برای مارتنزیت و دمای بالا برای آستنیت است. این آلیاژها انواع مختلفی دارند که مس و آلومینیوم از آن ها می باشند.
ویژگی آلیاژ حافظه دار
آلیاژ حافظه دار به واسطه برخورداری از ویژگی های زیادی که دارد؛ در موارد زیادی استفاده می شود. این ویژگی ها عبارتند از:
- قیمت پایین و به صرفه
- ساخت آسان و ساده
- غیر سمی بودن
- سازگار با محیط زیست
- مقاومت بالا در برابر خوردگی
- خواص مکانیکی عالی
- دارا بودن خاصیت فوق ارتجاعی
چالش های اصلی آلیاژهای حافظه دار
آلیاژهای حافظه دار به سه چالش اصلی مواجه هستند که به شرح زیر است:
افزایش طول عمر خستگی: اولین چالش خستگی است که وقتی یک ماده کاری را به راحتی انجام می دهد؛ ولی اگر بخواهد دوباره آن را انجام دهد با شکست مواجه می شود. به دلیل طراحی یک بار مصرف برای موارد اورژانسی و اضطراری خستگی اهمیتی ندارد.
افزایش دمای تبدیل: این آلیاژ وقتی دمای محیط از نقطه تبدیل کمتر باشد؛ کار می کند. به صورتی که برای اینکه روی هواپیماهای پر سرعت کار کند؛ دمای تبدیل آن باید ۳۰۰ الی ۴۰۰ درجه سانتی گراد باشد تا به دلیل مقاومت هوا جلوی هر اتفاقی را بگیرد.
کاهش هزینه ها: برای آنکه به این آلیاژ با دمای بالا و خواص مکانیکی مناسب دست یابید؛ باید از عناصری که دمای تبدیل را افزایش می دهند استفاده کنید. از جمله این عناصر می توان به طلا، هافنیوم، پلاتین و پالادیوم اشاره کرد که بسیار گران می باشند.
کاربرد آلیاژ حافظه دار
آلیاژ حافظه دار برای موارد زیادی کاربرد دارد که شامل موارد زیر می شود:
عمران و ساختمان سازی
در سازه های پل از این آلیاژ استفاده شده و باعث کاهش ارتعاشات می شوند. همچنین برای مقاوم سازی ساختمان نیز می توان از این آلیاژ بهره برد؛ به طوری که اتصال ستون و تیر را می توان با آن انجام داد.
سیم ارتودنسی
از دیگر کاربردهای آلیاژ حافظه دار استفاده برای سیم های قوس دندان است. این آلیاژ به دلیل قرار داشتن در دمای ثابت شکل خود را حفظ کرده و خاصیت ارتجاعی خوبی دارند.
تقویت شریان ها و وریدها
در صورتی که رگ های خونی مسدود شوند؛ یک لوله آلیاژی را خرد کرده و وارد این رگ ها می کنند بدین صورت این فلز منبسط می شود تا رگ ها باز شوند.
استخوان های شکسته
برای ترمیم استخوان های شکسته می توان از آلیاژ حافظه دار استفاده کرد. با این فلز بر روی محل شکستگی فشاری وارد می کنند تا استخوان ترمیم شود. همچنین با توجه به ارتجاعی بودن آن برای تعویض مفصل ران نیز کاربرد دارد.
هوافضا
این آلیاژ به دلیل وزن سبکی که دارد؛ می تواند در مصرف انرژی صرفه جویی کرده و از آت در هواپیماها و وسایل نقلیه فضایی استفاده می کنند.
شیرآلات و لوله
اغلب برای ساخت شیرآلات از فولاد نسوز به دلیل مقاومت حرارتی خوبی که دارند؛ استفاده می شود که امروزه آلیاژ حافظه دار نیز به آن اضافه شده است. در ساخت لوله هایی که سیالات داغ در آن جریان دارد؛ از این آلیاژ استفاده می شود، زیرا در محیط گرم شکل خود را حفظ می کنند.
قاب عینک
یکی دیگر کاربردهای آلیاژ حافظه دار استفاده در قاب عینک است. اینگونه فرم ها خاصیت ارتجاعی خیلی خوبی داشته و به جلو و عقب خم می شوند و قابلیت این را دارند که شکل خود را حفظ کنند.
پره های هلیکوپتر
عملکرد این پره ها بسته به ارتعاشات است که با استفاده از این نوع آلیاژ در ساخت زبانه های کنترل می توان دقت پرواز را بیشتر کرد.
باشگاه های گلف
مدل های جدید توپ گلف با این آلیاژ ساخته شده که دارای خاصیت فوق الاستیک بوده و توپ را مدت زمان بیشتری بر روی سطح چوب گلف نگه می دارند.
سیستم های امنیتی و حفاظتی آتش نشانی
خطوطی که گازها و مایعات سمی و قابل اشتعال را حمل می کنند؛ باید برای جلوگیری از حوادث کنترل شده باشند. زمانی که در این سیستم ها از آلیاژ حافظه دار استفاده شود؛ اگر گرما افزایش یابد فورا خاموش می شوند. بدین صورت می توان احتمال مشکلات در صنایع مختلفی چون داروسازی، پتروشیمی و دیگ های بزرگ نفت و گاز را کاهش داد.
آشنایی با فروشگاه تخصصی آهن هایپر
همانطور که می دانید امروزه مقاطع فولادی بیشترین کاربرد را در صنعت ساخت و ساز دارد. کیفیت و مرغوبیت این محصولات از اهمیت بالایی برخوردار است. میلگرد، تیرآهن، ورق استیل، ورق گالوانیزه و … از جمله پر استفاده ترین این مقاطع می باشد. نکته مهمی که باید مدنظر خود قرار دهید؛ این است که با توجه به کاربرد مدنظر خود سایز مناسب این مقاطع را انتخاب کنید. شما مخاطبین گرامی می توانید از طریق وبسایت تخصصی https://ahanhyper.com/ جهت سفارش مقاطع فولادی به صورت اینترنتی اقدام کنید. در هر مرحله از خرید که نیاز به اطلاعات بیشتر داشته باشید؛ می توانید با کارشناسان این مجموعه در تماس باشید و مشاوره های لازم را دریافت نمائید.
برای مشاوره رایگان با کارشناسان خبره ما در آهن هایپر و راهنمایی برای خرید با مناسب ترین قیمت با شماره زیر تماس بگیرید
۰۲۱-۷۲۰۲۵
آلیاژ حافظه دار چیست؟
یک آلیاژ است که اگر حرارت ببیند دارای قابلیت تغییر شکل و بازگشت به حالت اولیه خود را دارد.
ویژگی آلیاژ حافظه دار را ذکر کنید؟
غیر سمی بودن، قیمت پایین، مقاومت بالا در برابر خوردگی، خاصیت فوق ارتجاعی، سازگاری با محیط زیست
چالش های اصلی آلیاژ حافظه دار کدامند؟
افزایش طول عمر خستگی، افزایش دمای تبدیل، کاهش هزینه ها
