تولید فولاد رابطه مستقیم با اقتصاد دارد اینکه فولاد در کشور تولید شود یا از کشورهای دیگر وارد کند خیلی تاثیر میگذارد. تولید فولاد صنعتی حیاتی صنعت مادر محسوب میشود. با افزودن مقدار مشخصی کربن و فلزهای آلیاژ دهنده مثل کروم، تیتانیوم و منگنز و … به آهن مذاب تصفیه شده فولاد تهیه می شود.
با توجه به کاربردهای متنوع فولاد و استفاده گسترده از این محصول روش های تولید آن نیز دچار تغییراتی شده است. تولید کنندگان نیز سعی دارند از انرژی و سوخت های ارزانتر البته با توجه به محیط جغرافیایی که دارند استفاده کنند.
روش های تولید فولاد در ایران
فولاد به طور کلی به دو روش کوره بلند و احیای مستقیم در کوره های قوس الکتریکی تولید و عرضه میشوند.
ساخت فولاد به روش کوره بلند
یکی از روش های تولید فولاد در ایران؛ روش کوره بلند است. روش کوره بلند از مهم ترین بخش در احیای غیرمستقیم فولاد می باشد و روشی سنتی محسوب میشود. ذوب مواد در حجم بسیار بالا و به صورت پیوسته صورت میگیرد. برای تامین انرژی این کوره ها از موادی به اسم کک استفاده میشود. همواره عامل احیای آهن و تبدیل اکسید آهن به آهن فلزی کربن جامد بوده است.
در زمانهای قدیم کربن را به صورت زغال، چوب استفاده می کردند. تولید چدن مذاب برای استفاده در بخش های فولادسازی هدف اصلی کوره بلند می باشد. در این روش مواد اولیه سنگ آهن و کلوخه و گندله، کک و کمک ذوب ها از دهانه کوره و هوایی که با اکسیژن و کمک سوخت ها مانند گاز طبیعی و غنیشده از طریق دمنده ها به داخل کوره هدایت میکنند.
چدن تولید شده در کوره بلند معمولاً در قسمت بوته کوره جمع میشود. مذاب تولید شده در روش کوره بلند که مخلوطی از چدن و سرباره میباشد. به دلیل اختلاف حجم زیادی که دارند توسط جویی های مذاب از یکدیگر جدا میشوند. در مخزن های مخصوص چدن و سربار به بخش فولادسازی هدایت میشوند. مرحله بعد کارگاه سرباره می باشد که سرباره مذاب در این کارگاه برای جامد دانه بندی ( برای مواد اولیه مورد استفاده در کارخانه های سیمان) تبدیل می شود.
کارگاه چدن ریزی
در این کارگاه چدن مذاب حاصل از کوره بلند به شمش فولاد تبدیل میشود.
کارگاه بونکر ها و ذخیره سازی
این کارگاه وظیفه تامین و ذخیرهسازی مواد اولیه مورد نیاز کوره بلند را برعهده دارد.
ساخت فولاد به روش احیای مستقیم در کورههای قوس الکتریکی
یکی دیگر از روش های تولید فولاد در ایران؛ احیای مستقیم در کوره های قوس الکتریکی است. روش احیای مستقیم از جدیدترین روش های تولید فولاد است که در آن از کوره های قوس الکتریکی استفاده می کنند. در این روش به جای کک از گاز طبیعی متان برای احیای سنگ آهن استفاده میشود.
احیای مستقیم فولاد به ۴ روش گندله سازی، احیای مستقیم، کوره ذوب و ریخته گری مداوم انجام میشود.
گندله سازی
گندله به معنی گلوله های سنگ آهن و سایر مواد افزودنی که ابتدا خام و بعد پخته و سخت می شوند. در روش سنتی در کوره بلند یا روش احیای مستقیم برای احیا مورد استفاده قرار می گیرند. گندله چون از مواد اولیه محسوب میشود باید ویژگی شیمیایی، حرارتی و مکانیکی مطلوبی داشته باشند واحد گندله سازی برای تبدیل کنسانتره آهن به گندله آهنی یکنواخت می باشد.
احیای مستقیم
احیای مستقیم نوین ترین روش برای تولید آهن می باشد. فرایند کک سازی یا کلوخه سازی در آن استفاده میشود. احیای مستقیم اکسیدهای آهن نسبت به روش های دیگر از هزینه کمتر برای راه اندازی و نگهداری برخوردار است. روش احیای مستقیم با توجه به نوع احیا کننده مورد استفاده به دو روش تقسیم می شود. عبارتند از: فرآیندهای مستقیم بر پایه زغال سنگ که از یک احیا کننده کربنی استفاده می شود.
فرایند احیای مستقیم بر پایه گاز که در آن ها از احیا کننده گازی استفاده میشود. عدم نیاز به زغال سنگ، کک شو و باکیفیت دمای پایین و هزینه های کمتر راه اندازی و نگهداری نسبت به کوره بلند از مزایای روش احیای مستقیم می باشد.
مناطقی که از منابع گاز طبیعی برخوردارند از روش احیا بر پایه گاز استفاده می شود چون آلودگی کمتری دارند.
کوره ذوب
از دو نوع کوره برای ذوب مواد در روش احیای مستقیم استفاده می شود ک عبارتند از: کوره قوس الکتریکی وکوره القایی
در این مرحله کوره ها را از ضایعات آهن شارژ کرده و آهن اسفنجی حاصل از مراحل قبل را به آن اضافه می کنند. بهتر است بدانید نسبت آهن اسفنجی و قراضه های آهن در این کوره ها ۳ به ۱ می باشد. در انتهای فرآیند ذوب، فولاد مذاب به دست آمده را به پاتیل ها وارد می کنند.
ریخته گری مداوم
ریخته گری از مهم ترین فرآیند ساخت فولاد می باشد. همچنین سبب بهبود کیفیت و راندمان، صرف اقتصادی در محصولات می شود. در روش ریخته گری مداوم فلز مذاب را از پاتیل به داخل پاتیل میانی و از آنجا به داخل قالب در حال نوسان می ریزند.
با استفاده از جریان آب دمای قالب ها از طریق دیواره ی آنها پایین می آورند. با کاهش دما پوسته نازکی اطراف شمش به وجود می آید. در نتیجه با اسپری آب روی فولاد قالب ها دمای آن ها را به شدت پایین می آورند.
بهتر است بدانید فولاد ها بر اساس روش هایی نظیر پایه بر سنگ آهن و پایه بر قراضه و ضایعات آهن نیز تولید می شوند.
روش پایه بر سنگ آهن
در این روش به استخراج سنگ آهن نیاز است که می توان از طریق معدن های سنگ آهن تهیه کرد. واکنش های مخصوصی در کوره برای به دست آوردن آهن با عیار بالا آن را احیا میکنند چون آهن به دست آمده از این روش مقاومتی ندارد و آسیب پذیر می باشد. برای تبدیل آن به فولاد مقاوم مقداری کربن و عناصر دیگر به آن اضافه می کنند.
روش های بر پایه آهن قراضه و ضایعات آهن
در این روش ضایعات و قراضه های آهن و فولاد را در کوره ها ذوب خواهند کرد و ناخالصی ها را جدا کرده و سپس از مواد مذاب باقی مانده فولاد تولید می کنند.
روش های مختلفی از تکنولوژی برای احیای مستقیم سنگ آهن و تبدیل آن به فولاد اختراع شده است. برخی از روش های مختلف احیای مستقیم اهن و تبدیل ان به فولاد عبارتند از:
- روش HYL
- روش پروفر
- روش میدرکس (در روش میدرکس گاز طبیعی دمای بالایی دارد و از پایین کوره وارد فرآیند می شود و پس از احیای آهن گاز مصرف شده از بالای کوره خرج می شود)
- روش پرد در این روش کوره ای استوانه ای شکل با راندمان بالا گندله های آهن را ب آهن اسفنجی تبدیل می کند.
برای مشاوره رایگان با کارشناسان خبره ما در آهن هایپر و راهنمایی برای خرید با مناسب ترین قیمت با شماره زیر تماس بگیرید
۰۲۱-۷۲۰۲۵
مقالات مرتبط: