فولاد آلیاژی است که انواع مختلفی داشته و هر کدام از ویژگی هایی برخوردارند. در این مبحث قصد داریم به بررسی معرفی انواع فولاد کربنی، آلیاژی، ضد زنگ و ابزار بپردازیم. اگر می خواهید با این مطالب بیشتر آشنا شوید؛ همراه ما باشید.
فولاد یک آلیاژ است که از ترکیب آهن با یک یا چند آلیاژ به دست می آید. مقدار آهن این محصول زیاد است و می توان گفت ماده اصلی تشکیل آن می باشد. فولاد در انواع مختلفی موجود است که هر کدام بسته به عناصری که دارند از خواصی برخوردارند.
انواع فولاد
فولاد را می توان به چهار گروه اصلی که شامل فولاد کربنی، آلیاژی، ضد زنگ و ابزار است تقسیم کرد. در ادامه هر کدام از آن ها را بررسی می کنیم:
فولاد کربنی
یکی از انواع فولاد، فولادی کربنی می باشد. فولاد کربنی به سه دسته اصلی فولاد کم کربن، کربن متوسط و کربن بالا تقسیم می شود. در زیر هر کدام از این ها را به طور مختصر توضیح می دهیم.
فولاد کم کربن: فولاد کم کربن یا فولاد نرم بزرگترین گروه فولاد کربنی است. این گروه تنوع زیادی از جمله ورق ها و تیرآهن های ساختمانی را دارد. این فولاد اغلب ۰.۰۴ الی ۰.۳ درصد کربن دارد. با توجه به خواصی که مورد نیاز است می توان عناصر دیگری را کم یا به آن اضافه کرد. مثلا برای فولادهای ساختمانی کربن بیشتر بوده و منگنز هم به آن اضافه می شود.
فولاد کربن متوسط: این فولاد از نوع قبلی محکم تر بوده و جوش، برش و شکل دادن به آن سخت است. این فولادها معمولا از طریق عملیات حرارتی سخت کاری و تمپر می شوند. درصد کربن در این محصول ۰.۳۱ الی ۰.۶ بوده و مقدار منگنز آن حدود ۰.۶ الی ۱.۶۵ است.
فولاد پر کربن: این فولاد معمولا به فولاد ابزار کربنی معروف است. مقدار کربن در این محصول بین ۰.۶۱ الی ۱.۵ درصد است. در این فولاد برش، خمش و جوش به سختی انجام می شود. این محصول بعد از عملیات گرمایی خیلی سخت و شکننده می شوند.
فولاد آلیاژی
فولاد آلیاژی از دیگر انواع فولاد است. این محصول از ترکیب فولاد کربنی با یک یا چند عنصر آلیاژی مثل نیکل، مس، کروم، منگنز و تیتانیوم ساخته می شود. از این عناصر برای اضافه کردن برخی خواص مشخص استفاده می شود.
این عناصر با مقدارها و ترکیب های متفاوتی اضافه شده و تغییراتی در ماده ایجاد می کنند. از جمله این تغییرات می توان به افزایش مقاومت به خوردگی، سختی، استحکام و بهبود شکل پذیری اشاره کرد. همچنین قابلیت جوش پذیری هم تغییر می کند. این فولاد برای آنکه بهترین خواص خود را داشته باشد به عملیات حرارتی نیاز دارد.
فولاد ضد زنگ
فولاد ضد زنگ از جمله انواع فولاد های پر کاربرد می باشد. در فولاد ضد زنگ عنصر اصلی کروم است که معمولا بین ۲۰ الی ۳۰ درصد می باشد. این محصول مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد به همین دلیل اهمیت زیادی دارد. این فولاد به ۵ گروه آستنیتی، فریتی، مارتنزیت، دوپلکس وسخت کاری سریع تقسیم می شود. در زیر هر کدام از آن ها را توضیح داده ایم:
آستنیتی: فولاد ضد زنگ آستنیتی بخش بزرگی از بازار فولاد ضد زنگ را به خود اختصاص داده است. از این محصول در ساخت تجهیزات تهیه غذا، ابزار پزشکی و ظروف آشپزخانه استفاده می شود. بر روی این فولاد عملیات حرارتی انجام نمی شود. همچنین این محصول خاصیت مغناطیسی ندارد و قابلیت جوش زیادی دارد.
فریتی: این فولادها حاوی ۱۲ الی ۱۷ درصد کروم، کمتر از ۰.۱ درصد کربن، کمی نیکل، تیتانیوم، آلومینیوم و مولیبدنیوم است. شکل پذیری این گروه بالا بوده استحکام دمای بالا آن ها نسبت به نوع آستنیتی ضعیف می باشد. این محصول قابلیت عملیات حرارتی و خاصیت مغناطیسی ندارد.
مارتنزیت: فولادهای مارتنزیت ۱۱ الی ۱۷ کروم، حداکثر ۱.۲ درصد کربن و ۰.۴ درصد نیکل دارند. مقدار کربن در این محصول بر جوشکاری و شکل دهی آن ها اثرگذار است. برای آنکه محصول ترک نخورد و خواص آن بهبود یابد باید پیش گرمایشی و عملیات حرارتی بعد از جوش برای آن انجام شود. از این فولاد برای ساخت چاقوها، ابزارهای برش، ابزارهای جراحی و دندان پزشکی استفاده می شود.
دوپلکس: گروه دیگر انواع فولاد های ضد زنگ دوپلکس است که در صنایع شیمیایی و لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول اغلب حاوی ۲۲ الی ۲۵ درصد کروم، ۵ درصد نیکل، مولیبدنیوم و نیتروژن است. استحکام این گروه بالا بوده و در برابر ترک خوردگی مقاومت خوبی از خود نشان می دهند.
سخت کاری سریع: سخت کاری سریع فولاد ضد زنگ کروم، نیکل است که آلیاژهای دیگری چون تیتانیوم، مس و آلومینیوم دارد. برای پیری سخت کردن این محصول از یک حلال و عملیات حرارتی استفاده می شود.
فولاد ابزار
فولاد ابزار آخرین گروه انواع فولادها است. این محصول حاوی مقادیر متفاوتی از کبالت، وانادیوم، تنگستن و مولیبدنیوم است. این فولاد مقاومت گرمایی و دوام را افزایش می دهد. از جمله کاربردهای آن می توان به استفاده برای دریل کردن و عملیات برش اشاره کرد. این گروه از فولادها به شش دسته سخت کاری با آب، کار سرد، مقاوم به ضربه یا شوک، سرعت بالا، کار گرم و اهداف خاص تقسیم می شود. در زیر هر کدام را به طور جدا و مختصر توضیح می دهیم:
سخت کاری با آب: این گرید از فولادهای پر کربن است که هزینه پایینی دارد. اغلب به خاطر هزینه پایینی که دارد از آن استفاده می شود.
کار سرد: این گروه از فولادهای ابزار سخت پذیری و مقاومت پوششی بالایی دارند. معمولا از این گروه برای ساخت قطعات بزرگ یا قطعاتی که نیاز به اعوجاج حداقل دارند استفاده می شود. این گروه شامل سه نوع فولاد ابزار سخت کاری با روغن، سخت کاری با هوا و کروم _ کربن بالا است. روش های سخت کاری با روغن و هوا تنش هایی که بر اثر سرد کردن سریع آب اتفاق می افتد را کاهش می دهند. احتمال ترک خوردن این گروه بسیار کم است.
مقاوم به ضربه یا شوک: این گروه قابلیت سختی پذیری خوبی داشته و در برابر ضربات مقاومت بالایی دارند همچنین این گروه در برابر سایش مقاومت کمی دارد.
سرعت بالا: از این نوع فولاد ابزار در دماهای بالا برای حفظ سختی و استحکام استفاده می شود.
کار گرم: این گروه زمانی که به مدت طولانی در دماهای بالا می مانند استحکام و سختی خود را حفظ می کنند.
اهداف خاص: این گروه از فولاد ابزار نیازهای خاص برای تزریق پلاستیک قالب گیری مرگ را فراهم می کند.
آشنایی با آهن هایپر
فروشگاه تخصصی آهن هایپر در زمینه عرضه و فروض انواع مقاطع فولادی به صورت حضوری و اینترنتی فعالیت دارد. برخی از محصولاتی که توسط این مجموعه به فروش می رسد؛ می توان به انواع نبشی، تیرآهن نرمال، هاش، ورق استیل و … اشاره کرد. شما خریداران عزیز برای تهیه و سفارش این محصولات می توانید از طریق وبسایت https://ahanhyper.com/ اقدام کنید.
برای مشاوره رایگان با کارشناسان خبره ما در آهن هایپر و راهنمایی برای خرید با مناسب ترین قیمت با شماره زیر تماس بگیرید
۰۲۱-۷۲۰۲۵
مقالات مرتبط:
فولاد VCN، فولادی با خاصیت مقاومت حرارتی بالا
معرفی فولاد SPK و کاربرد های برجسته آن
آیا در فولاد اتم آهن به کار رفته است؟
